Konfiguracje jako zestaw odpowiednio dobranych i ukształtowanych części organizacji, mechanizmów koordynacyjnych, parametrów struktury organizacyjnej i czynników sytuacyjnych, są konstrukcją czysto teoretyczną. Stanowią tzw. typy idealne, a konkretne organizacje mogą tylko w większym lub mniejszym stopniu zbliżać się do czystej formy. Niemniej jednak, znajomość teorii konfiguracji wśród kadry kierowniczej i ekspertów zajmujących się projektowaniem struktur organizacyjnych może mieć duże znaczenie dla efektywnego kształtowania struktury przez wykazanie, że:
– 1) każda organizacja, kształtując swoją strukturę organizacyjną, musi uświadomić sobie, ku czemu zmierza, czyli do jakiej konfiguracji dąży
– 1 dlaczego
– 2) wymieszanie rozwiązań strukturalnych, wywodzących się z logiki różnych konfiguracji, jest bardzo często dysfunkcjonalne, np. ograniczanie autonomii pracowników w biurokracji profesjonalnej, rozbudowa hierarchii kierowniczej w adhockracji, centralizacja decyzji dotyczących bieżącego działania oddziałów w formie dywizjonalnej, odformalizowanie biurokracji mechanicznej
– 3) zmiany ukształtowania pojedynczych parametrów struktury organizacyjnej są często nieskuteczne, a nawet bywają przeciwskuteczne, jeśli nie dopasuje się ich do pozostałych
– 4) nie należy ulegać bezwarunkowo modzie na jakieś rozwiązania strukturalne czy typ struktury, natomiast zawsze zastanawiać się, czy pasują one do sytuacji i strategii organizacyjnej
– 5) nie wystarczy ukształtowanie spójnego zestawu parametrów struktury, musi być on dostosowany do czynników sytuacyjnych
– 6) dostosowanie parametrów struktury organizacyjnej do czynników sytuacyjnych może odbywać się w sposób ewolucyjny (drobne zmiany pojedynczych parametrów) lub rewolucyjny (w procesie głębokiej reorganizacji) zmiany ewolucyjne są łatwiejsze do wprowadzenia, ale muszą być podporządkowane wizji docelowej, bowiem w przeciwnym przypadku trudno uzyskać spójny zestaw parametrów struktury zmiana rewolucyjna, czyli reorganizacja, polegająca na przejściu do innego typu struktury, jest zwykle kosztowna i okresowo obniża sprawność działania organizacji, ale stwarza większe gwarancje wzajemnego dopasowania parametrów7 struktury
– 7) kiedy organizacja dopracowała się spójnej struktury, która staje się niedopasowana do czynników sytuacyjnych, powinna rozważyć dwa równoprawne warianty: zmianę struktury, by dopasować się do sytuacji albo zmianę czynników sytuacyjnych, by zachować efektywną strukturę np, sprawnie działająca biurokracja profesjonalna w sytuacji zwiększającej się dynamiki rynku może zmierzać ku adhockracji, ale też – ograniczyć się do ustabilizowanego segmentu rynku i zachować dotychczasową strukturę.
– 8) mimo że dana organizacja jako całość może być zakwalifikowana do określonego typu, np, biurokracji maszynowej, to poszczególne jej części, mogą działać w logice innej konfiguracji – dział naukowo-badawczy może być bardziej zbliżony do adhockracji, a dział analizy rynku do biurokracji profesjonalnej. Takie „hybrydowe” rozwiązania są skutkiem oddziaływania specyficznych czynników sytuacyjnych na poszczególne części organizacji, a zadaniem projektanta jest stworzenie skutecznych mechanizmów integrujących zróżnicowane części.
Teoria konfiguracji pomaga zrozumieć, z czego wynika efektywne zaprojektowanie organizacji różnych typów, które rozwiązania strukturalne są dla nich odpowiednie, a które zdecydowanie niewłaściwe, jakie problemy zarządzania występują w poszczególnych konfiguracjach, jakie wewnętrzne i zewnętrzne uwarunkowania, siły i mechanizmy powodują zmiany struktur organizacyjnych. W teorii tej nie znajdziemy jednak ani konkretnych technik i narzędzi diagnozy czy projektowania struktur organizacyjnych, ani też gotowych wzorców.
Leave a reply