PRODUKCJA I ZARZĄDZANIE PRODUKCJĄ CZĘŚĆ 2

Wprowadzenie do produkcji maszyn parowych pozwoliło uruchomić procesy powtarzalne i w dużym stopniu kontrolowane. Zwiększył się podział pracy. Kluczową rolę zaczęła odgrywać specjalizacja maszyn, a nawet poszczególnych operacji. Osiągnięty dzięki postępowi technicznemu wzrost wydajności umocnił rynek, który – dzięki sprzężeniu zwrotnemu – narzucił wytwórcom nowe wymagania: dostawy wyrobów powinny być masowe i regularne.

Zmienił się charakter wykonywanych działań. W miarę swobodny dobór zadań, struktury czynności i czasów ich realizacji zastąpiony został pracą według rytmu narzuconego przez maszynę. Organizacja pracy produkcyjnej zależy bowiem w głównej mierze od czynników technologicznych. (Jest to ogólna prawidłowość, której przykładem może być powszechne dostosowywanie wielkości zapotrzebowania na siłę roboczą i kwalifikacji pracowników do wymagań aparatu wytwórczego konkretnego przedsiębiorstwa, a nie odwrotnie. Wyjątki od tej reguły, które możemy m.in. spotkać w krajach lub rejonach o dużym bezrobociu i niskich kwalifikacjach, nie podważają jej prawdziwości.) Wzrosło znaczenie organizacji pracy. Obok funkcji koordynacyjnej podstawową rolę zaczął odgrywać nadzór i kontrola oraz działania dyscyplinujące robotników, szczególnie ważne w sytuacji pogarszania się warunków i wydłużania czasu pracy. Ten stan rzeczy utrzymywał się w krajach najwyżej rozwiniętych do końca ubiegłego stulecia.