Planowanie długo i średnioterminowe w Toyocie

Plan roczny opracowywany jest na podstawie badań rynku. Powiązane są z nim plany miesięczne, które sporządza się na dwa miesiące naprzód. Z takim samym wyprzedzeniem przekazywane są dostawcom zewnętrznym i wewnętrznym ramowe zamówienia na materiały, części i zespoły. Natomiast z wyprzedzeniem miesięcznym weryfikuje się i uściśla wszystkie dane dotyczące produkcji oraz kieruje do dostawców bardziej skonkretyzowane zapotrzebowania.

Planowanie długo- i średnioterminowe w Toyocie nie różni się zasadniczo od rozwiązań stosowanych w innych przedsiębiorstwach przemysłowych świata zachodniego. Inaczej jest natomiast w przypadku planowania krótkoterminowego i rozdziału konkretnych zadań.

Do opracowywania planów szczegółowych przystępuje się na dwa tygodnie przed rozpoczęciem produkcji. Ujmuje się w nich wszystkie zadania ilościowe w rozbiciu na poszczególne linie wytwórcze i montażowe. Na tym etapie dąży się do pełnej koordynacji i harmonizacji działań.

Plan szczegółowy kierowany jest wyłącznie do komórki produkcyjnej realizującej montaż finalny. Ta z kolei wystawia „zamówienia” na niezbędne elementy do komórek ją poprzedzających. (Widzimy tu właśnie elementy ssania, o których pisaliśmy wyżej.) W razie konieczności dokonania operatywnych zmian w szczegółowym planie produkcji, postępuje się tak samo.

Planowanie produkcji przy założeniu, że eliminuje się wszelkiego rodzaju rezerwy, stawia nowe wymagania w zakresie kontroli jakości. Przed wprowadzeniem SPT ubytki związane z niedotrzymaniem norm jakościowych uzupełniane były materiałami lub częściami z zapasów międzyoperacyjnych i zapasów wyrobów gotowych. W nowym systemie podstawową rolę odgrywa nie kontrola ex post, lecz rozbudowany system działań prewencyjnych. Obejmuje on:

– kontrolę jakości w miejscu produkcji

– samokontrolę

– kontrolę zwaną „jedna po drugiej”.

Każdej operacji w procesie produkcyjnym przypisuje się odpowiedni dla niej rodzaj kontroli jakości, która jest następnie realizowana przy pomocy ogólnej metody zwanej Poka-Yoke. Składają się na nią działania polegające na:

– (1) wyłączeniu z produkcji wyrobu, w przypadku wadliwego funkcjonowania stanowiska roboczego

– (2) zatrzymaniu maszyny, gdy stwierdzi się nieprawidłowości w wyrobie włączenie tej maszyny do produkcji nie jest możliwe przed usunięciem przyczyn wadliwej pracy

– (3) antycypacyjnym eliminowaniu nieprawidłowości w funkcjonowaniu maszyn i błędów operacyjnych

– (4) wstrzymaniu realizacji kolejnej operacji, jeżeli poprzedzająca ją nie była prawidłowa.

Działania (1) i (3) są podstawą samorealizacji, natomiast (2) i (4) – kontroli „jedna po drugiej”. Szczególnie ważnym elementem SPT jest kattban. Choć słowo to – w ścisłym rozumieniu – oznacza stosowaną w Toyota Motor Co, kartę wyrobu, kryje się pod nim także system informacyjny i autonomiczny system planowania, rozdziału oraz kontroli realizacji zadań produkcyjnych. Ujmując rzecz inaczej, na system kanban składają się poszczególne karty wyrobów (części), sposób ich cyrkulacji oraz analizy.