Zdolności personalne

Znaczenie wiedzy menedżera dla efektywności zarządzania ciągle rośnie. Ma to związek z coraz większą złożonością procesów technicznych, ekonomicznych i społecznych zachodzących we współczesnych organizacjach oraz ich otoczeniu. Wraz z przesuwaniem się w górę hierarchii organizacyjnej wzrasta relatywnie rola wiedzy ogólnej, obejmującej swym zakresem wiele dziedzin związanych z funkcjonowaniem świata biznesu lub administracji, w stosunku do konkretnej wiedzy technicznej. To samo dotyczy proporcji pomiędzy zdolnościami (umiejętnościami) kierowniczymi (menedżerskimi) oraz technicznymi.

Od czasów H. Fayola poddaje się analizie cechy i umiejętności najlepszych kierowników oraz opracowuje rozmaite listy empiryczne i modelowe (wzorcowe). Na przykład, David A. Whetten i Kim S. Cameron, naukowcy amerykańscy, w badaniach, którymi objęli 402 wysoce efektywnych menedżerów, zidentyfikowali około sześćdziesięciu takich charakterystyk [Whetten, Cameron, 1991]. W wyniku ich analizy zwrócili uwagę na podstawowe znaczenie dwóch grup czynników. W skład pierwszej wchodzą następujące zdolności personalne {personal skills):

– 1) do doskonalenia samoświadomości, związane z umiejętnością identyfikacji oraz formułowania własnych wartości i priorytetów, umiejętnością diagnozy własnego stylu poznawczego i wykorzystania tej wiedzy w praktyce oraz orientacją ukierunkowaną na zmianę (szczególnie z poczuciem wewnętrznego umiejscowienia kontroli)

– 2) do kierowania stresem, czyli umiejętności określania czynników streso- twórczych (tzw. stresorów) i eliminowania ich, redukowania napięcia oraz zdolności do kierowania czasem i delegowania uprawnień

– 3) do twórczego rozwiązywania problemów, wiążących się z myśleniem racjonalnym i kreatywnym, a także zdolnością do wychowywania innowatorów i tworzenia napięcia innowacyjnego u innych.